Bilgi Üretim Hattı: Kademeli Geçiş Kurgusu ve Yatırım Geri Dönüşü
- Z. Serap Gencer
- Sep 12, 2022
- 4 min read
Dijital dönüşüm yolculuğunda birinci öncelik bilgiyi herkes için daha erişilebilir kılmaktır. Bunu sağlayan teknolojik çözümlerden Veri Entegrasyon Platformları ve Veri Analitik Platformları kavramlarına teknik detaylarına girmeden kısaca bir göz atalım.
Veri Entegrasyon Platformları
Kurum içi ve dışı farklı kaynaklardan akan ilişkilendirilmiş veya bağımsız veri kümelerine merkezi bir arayüzden erişim sağlayan mimari modellere VEP deniyor. Birleştirme, işleme, dönüştürme, depolama yaparak iş uygulamalarının ve son kullanıcıların veri tüketim gereksinimlerini karşılamak üzere veriyi kullanıma hazır hale getiren sistemler. VEP lari Kullanıcı yüzünde Veri Analitik platformlarına bağlanıyor.
Veri Analitik Platformu
Veri Analitik Platformu ise Sürükle bırak ile akıllı görselleştirme ve raporlamayı hızlandıran, istatistiksel öneri içgörü algoritmaları ve senaryo simülasyonu gibi teknikler ile analitik kabiliyetini arttıran sebep-sonuç ilişkilerinin araştırılmasını, hikâye anlatımını kolaylaştıran yazılımlar.
Dinamik bir çalışma tezgâhı olarak düşünülebilir. Kullanıcılar Excel ve Word gibi (Bilgi Teknolojileri desteği olmadan self-service basitçe verileri yapılandırıp, çok daha kolay raporlama analiz ve görselleştirme yapabiliyorlar.
EVAP Mimari Yapı Kademeli Geçiş Kurgusu
EVAP Veri Entegrasyon ve Veri Analitik Platformlarının birleşimi bir mimari yapı. Kritik başarı faktörü de mimari yapının kademeli geçişler ile kurgulanması. Çok büyük entegrasyonlar ile mükemmeli arayarak başlamak bu projelerde baştan başarısızlığı çağırmak demek.
Yürüttüğüm her projede ön analiz aşaması tamamlarım. İçeriğine proje uygulama videolarında tekrar değineceğim. Bu aşamada şirketin ihtiyaçları, kültür ve kapasitesine uygun Analitik Platform Yol Haritası da çıkar. Teknik ekipler ve iş birimleri ile bir araya gelip ilk ve takip eden fazlardaki, kademeli mimari yapı alternatiflerini bu çerçeve içinde kurgularız. Her aşamanın gerçekçi Yatırım geri dönüş beklentileri ve ölçümlenebilir hedef çıktıları da hazırlanır ve Faz 1 merit tablosunu üst yönetim onayına sunarak model tasarımını başlanır.
EVAP Yatırımının Geri Dönüşünü (ROI)
RoA - Return of Platform / RoA - Return of Analytics
EVAP’da yatırımın geri dönüşünü iki grupta toparlıyorum.
1. Grup Raporlamaların Otomatikleştirilmesi. Merkezi bir yapıda veri tutarlılığı, ortak dil ile fazlalığı ve iş tekrarını azaltarak verimlilik artısı kaynaklı bir getiri. Harcanan insan/gün maliyetleri ile cok kolay hesaplanabiliyor.
2. Grup Analizlerin Ek Gelire Dönüştürülmesi. Sorun odakli vaka ve iş analizleri, analitiklere dayalı alınan karar ve aksiyonlar sonrası sağlanan ek gelirler veya risklerin azaltılması ile oluşan potansiyel kazanımlar.
Birinciye geri dönelim Klasik multi-sistem manuel raporlamalardan böyle bir platforma geçiş ile 40bin USD dan başlayıp 110 bine kadar çıkan sonuçlar aldık. Bunlar orta ölçekli firmalar ile tamamladığım projelerimdeki net deneyimlenmiş rakamlar.
Kurum ölçeği, proje kapsamına göre değişiklik gösterse de ve farklı kaynaklarda oranlar değişse de hepsi VAP üzerinden otomatik raporlamalar ile minimum >100 üzerinde ROI garantiliyor.
Ama daha da önemlisi şirketin kültür değişimini tetiklediği için kalitatif kazanımı çok yüksek. Altını çizerek söylemeliyim iyi bir proje yönetimi ve doğru kurgu ile tasarlanmış bir model ile tabi.
Veri ve Bilgi Üretim Hattı
Mimari yapıyı bir veri ve bilgi üretim hattı olarak düşünebiliriz.
Kademeli geçisin temel felsefesi de bilgi üretim ve birleşik veri tüketim kabiliyeti yani veri yönetişim olgunluğunun arttıkça ve kapasitenin arttırılması. Faz bir hat kapasitesi de kültür değişimine odaklı tasarlanıyor.
Hem dikey fonksiyonel kullanıma uygun hem de Entegre Horizon Modeli ile fonksiyonlar arası planlama ve karar almaya hizmet edecek bir Self-Service Veri Analitik Platformunu 3-4 ay gibi kısa sürede teslim ediyoruz. Esnek, çevik ama bir o kadar da güçlü bir alt yapı ve temel sağlıyor. Üstelik çok da uygun ve Platform yatırımın geri dönüşü garantili bir bütçe ile.
Aşağıdaki görselde ekonomik maliyeti ve yaygın kullanımı ile sadece Microsoft ürünleri ile tasarlanmış bir VAP hattını fikir vermesi için örnek olarak paylaştım. Bu tip Faz1 bir mimari yapıyı kurulum, go live ve danışmanlık maliyetleri dahil toplam 45 -65 bin USD arası bir toplam proje bütçesi ile karşılayabilirsiniz (indikatif rakamlardır modelde kullanılan araçlar, çalışılan teknik partner ve iş danışmanı maliyetlerine göre değişiklik gösterebilir).
Faz 2 ve Faz 3 aşamalarında ise Gelişmiş EVAP’a geçiş yapılabilir. Ekosistem paydaşlarını da dahil ederek bilgi ağını genişletmek, NTW alarm alt yapısına geçmek, Yapay Zeka yazılımlarına bağlamak, dijital ikiz yaratmak gibi daha sofistike teknolojiler ile bilgi tüketicilerini çeşitlendirebilirsiniz.
Tabi her kapasite arttırımının bağlantılı bilgi döngüsüne nasıl hizmet edeceği ve ek gelir ve/ya risk önleyici getiri hedefi net tariflenmeli. 2. Videoda bahsettiğim SPOIR döngüsü ile de hizalanarak.
Gelişmiş modellerde entegre analitik ve karar alma ile yaratılan ek gelirler, kazanımlar ile ROI %400’lerden başlayıp çok yüksek oranlara erişebiliyor.
Projenin tamamlanmasını takiben yüksek getirinin sağlanacağı 2. Ve 3. Fazlara geçişi nasıl garantiliyoruz diye haklı bir soru gelebilir aklınıza. Üst yönetimin bu aşamada rolü çok kritik. Geçişi sahiplenmeli ve tetiklemeliler. Ancak deneyimlerime dayanarak söyleyebilirim ki eğer bir sonraki adimi uygulanabilir bir yol haritasına ve tabiri caiz ise bir motivasyon aracına bağlamaz iseniz çarklar faz 1 de tıkanıp kalıyor.
Sürdürülebilirlik ve Gelişimi Destekleyen Araçlar
Bunun önlemek içinde 2 tane araç öneriyorum üst yönetime.
EVAP ile ek gelir ve kazanım yaratan ekiplerin gerçek başarılarını ödüllendiren teşvik ve taktir modelini devreye alınması.
xx pozitif gelir artısı sağlayan yy ekipleri zz paketleri le ödüllendirildi
Örnek.
Pazarlama faaliyetlerinde satış artış getirisi 1'e 4 idi. EVAP ile yaptığımız çalışma sonrası 1'e 8'e çıktı
Teslimat surelerindeki sapma kok sebep analizi yapıldı ve depo doluluk oranından kaynaklanan 4 saat/gün gecikme iyileştirildi.
A urun grubunda EVAP üzerinden yapılan simülasyon ve analizler ile stok gün sayısı servis seviyesini etkilemeden 2 gün azaltıldı
gibi hikâyeleri yayınlamaya başladıkça ekiplerden çok hızlı geri dönüşler almaya başlıyorsunuz.
Sürekliliğin sağlanması için önerdiğim ikinci destek aracı ise Gelişimin İzlenmesi. Yıl içinde 3-4 günlük hızlı ama etkin sonuç alınan sistematik ziyaret ve görüşmeler ile üst yönetime gelişim raporları da sunabiliyorum.
Aşağıdaki linklerde veri entegrasyon, veri analitik ve AI platform yazımları hakkında kullanıcı odaklı ile bilgi veren linkleri paylaştım.
Comments